Zbigniew Libera: to nie moja wina, że otarła się o mnie ta rzeźba
22.11.2015 – 20.03.2016
Wernisaż: 22 listopada (niedziela), godz. 18.00
W jaki sposób Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni celebruje 50. rocznicę swojego istnienia? Nie bankietami i odznaczeniami, tylko wzmożoną pracą badawczą, realizując problemowe wystawy na temat historii kolekcji i gmachu muzeum, a także zapraszając Zbigniewa Liberę, jednego z najwybitniejszych i najbardziej radykalnych współczesnych artystów, do wyboru najciekawszych prac pochodzących ze zbiorów muzealnych i zaprezentowania ich na wystawie jubileuszowej.
Polecamy katalog on - line w dwóch wersjach językowych:
Zbigniew Libera nie tylko dokonał intrygującego wyboru rzeźb i obiektów należących do olbrzymiej kolekcji, ale również opatrzył je własnym komentarzem w postaci wykonanych specjalnie na wystawę rysunków i zdjęć plenerowych. Wielkoformatowe fotografie oraz rysunki wykonane ołówkiem i kredkami tworzą razem z rzeźbami i obiektami przestrzennymi niezwykle atrakcyjną wizualnie całość. Prace artystów kluczowych dla polskiej sztuki, m.in. Xawerego Dunikowskiego, Katarzyny Kobro, Henryka Stażewskiego, Aliny Szapocznikow czy Władysława Hasiora, zostały zestawione z projektami twórców niemal zapomnianych, takich jak Theodore Roszak czy Albin Maria Bończa-Boniecki. Nowe nieoczekiwane konfiguracje rzeźb nasuwają skojarzenia ze słynnym "Atlasem Mnemosyne" (1924–1929) Aby’ego Warburga. Olbrzymi materiał wizualny ułożony przez niemieckiego badacza w anachroniczne konstelacje na kilkudziesięciu panelach wciąż wykazuje inspirującą siłą rażenia jako model epistemologiczny, znoszący wyraźną granicę między działalnością naukową i artystyczną.
Fragment muzealnej kolekcji w zestawieniu z planszami wypełnionymi rysunkami wykonanymi m.in. na podstawie fotografii z prasy, katalogów i albumów tworzy rodzaj autorskiego „atlasu rzeźb” Zbigniewa Libery, czy może raczej „atlasu idei”. Wędrując od centralnej rotundy przez kolejne sale, podążamy tropem skojarzeń i wizualnych rebusów odnoszących się m.in. do biografii artystów, uwikłań oraz wzajemnych zależności świata sztuki, mediów i polityki. Plansza zatytułowana "Stawka większa niż życie, odcinek 51: Francuski łącznik" w połączeniu z rzeźbami Aliny Szapocznikow, Aliny Ślesińskiej i Marii Papy Rostkowskiej przywodzi na myśl skojarzenia związane z przed- i powojennymi migracjami polskich artystów. W sali "Henryk Wiciński i klan Jaremów" znalazły się nie tyko prace twórców awangardowej Grupy Krakowskiej, ale również akt młodzieńca autorstwa Alfonsa Karnego w otoczeniu wspaniałych posągów przedstawiających dominujące kobiety, wykonanych przez Xawerego Dunikowskiego. Przyjaźń, miłość, wzajemne inspiracje i zależności artystów, ich uwarunkowania społeczne – to kolejne fascynujące tropy podsuwane widzom w trakcie wędrówki po ekspozycji.
Jednak kto na kogo „zapolował” podczas długich wędrówek po magazynach: Libera na rzeźby czy rzeźby na Liberę? Według słów samego artysty to „przedmioty starają się złapać nas za oko, a promienie ich błysków są haczykami, które nas usidlają”. A także: „nigdy nie koncentrujemy się na czymś, co nie jest połączone w jakiś sposób z naszymi własnymi pragnieniami i działaniami”. Stwierdzenia te współgrają z psychoanalityczną teorią spojrzenia Jacques’a Lacana. Według słynnego francuskiego badacza to przedmioty patrzą na nas światłem, które wysyłają w naszą stronę, a ich spojrzenia konstytuują nas jako podmioty uchwycone w tworzących się w ten sposób obrazach.
Artyści: Jerzy Bereś, Marian Bogusz, Albin Maria Bończa -Boniecki, Wanda Czełkowska, Xawery Dunikowski, Matthew Frere-Smith, Magdalena Gross, Władysław Hasior, Zuzanna Janin, Maria Jarema, Jerzy Jarnuszkiewicz, Anna Kamieńska- Łapińska, Alfons Karny, Kijewski/ Kocur (Marek Kijewski i Małgorzata Malinowska), Katarzyna Kobro, Edward Krasiński, Henryk Kuna, Leopold Lewicki, Zbigniew Libera, Ludwik Lille, Mika Mickun, Gaetano Motelli, Olga Niewska, Maria Papa Rostkowska, Theodore Roszak, Henryk Stażewski, Alina Szapocznikow, Alina Ślesińska, Iza Tarasewicz, Henryk Wiciński
*
Program wydarzeń towarzyszących dostępny tutaj
Kuratorka wystawy: Joanna Turowicz
Rysunki, fotografie oraz wybór prac z kolekcji Muzeum Rzeźby: Zbigniew Libera
Współpraca kuratorska: Katarzyna Kucharska-Hornung
Architektura wystawy: Agnieszka Tarasiuk
Produkcja wystawy: Ewa Kozik
Ustawienie świateł: Krzysztof Radziwiłow
Współpraca przy fotografiach plenerowych: Michał Jaworski
Wydruki: book & art
Opracowanie graficzne: Full Metal Jacket
Konserwacja prac na wystawę: Marta Bielicka-Koncewicz, Agnieszka Czubak, Zbigniew Godziejewski, Bogusław Jańczak, Jolanta Meder-Kois, Joanna Lis, Ewa Parandowska, Marcin Ślesik, Piotr M. Zalewski
Wystawa pod honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Patroni medialni: Gazeta Co Jest Grane 24, Gazeta Wyborcza, TVP Kultura, Trójka - Program 3 Polskiego Radia
